Joanna Miron

Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym Zespołu Aspergera  w  Pruszkowie.

W diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym Zespoły Aspergera, wykorzystywane jest badanie ADOS-2. oraz protokół wywiadu pod kątem autyzmu ADI-R.

Badanie autyzmu zarówno ADOS-2 jak i ADI-R stanowi tzw. „złoty standard diagnostyczny zaburzeń ze spektrum autyzmu”.

 Co to jest test ADOS-2?

Test ADOS-2 to wystandaryzowany protokół obserwacji , co w praktyce oznacza, że autyzm  diagnozowany jest na podstawie obserwacji wykwalifikowanego  w diagnostyce autyzmu specjalistę. Standaryzacja badania pod kątem autyzmu oznacza, ze badanie musi przebiegać w ścisłe określony sposób. Nazwa ADOS-2 oznacza Autism Diagnosis Observation Schedule. A cyfra 2 oznacza kolejną, zmodyfikowaną, rozwiniętą, najnowszą  wersję testu ADOS.

 Czym jest autyzm?

Autyzm zaliczany jest do zaburzeń neurorozwojowych i ogólnie ujmując charakteryzuje  trudnościami w nawiązywaniu relacji  oraz w zakresie komunikacji społecznej. Obecnie coraz częściej mówi się o zaburzeniach ze spektrum autyzmu. Oznacza to, że objawy autyzmu mogą manifestować się w różnym stopniu nasilenia, od subtelnych trudności z rozumieniem bardziej złożonych sytuacji społecznych na jednym krańcu spektrum do całkowitego wycofania społecznego i komunikacyjnego.  Neurorozwojowy charakter zaburzeń oznacza, że objawy autyzmu najsilniej uwidaczniają się we wczesnym dzieciństwie i w miarę rozwoju dziecka zazwyczaj zdolność do nawiązywania relacji i komunikacji rozwija się, aczkolwiek w przypadku osób dotkniętych autyzmem zawsze umiejętności społeczno-emocjonalne rozwinięte są na niższym poziomie niż u innych osób w podobnym wieku.

 Diagnoza autyzmu u dzieci i dorosłych/ Diagnoza zaburzeń ze spektrum u dorosłych? 

Test ADOS-2 służy do diagnozy autyzmu zarówno u dzieci jaki i osób dorosłych. Badanie na autyzm za pomocą ADOS-2 możliwe jest od 12 miesiąca życia. W zależności od wieku  i poziomu rozwoju języka do badania za pomocą ADOS-2 wykorzystuje się jeden z jego  5 modułów. Najmłodsze dzieci badane są  przy zastosowaniu Modułu T i Modułu 1 , a dorośli diagnozowani są pod kątem zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym Zespołu Aspergera  Modułem 4 ADOS-2.

Na czym polega badanie ADOS-2

W przypadku dzieci badanie autyzmu za pomocą ADOS-2 polega na zabawie. Diagnosta proponuje dziecku ściśle określone zabawy w określony sposób. Zadaniem diagnosty podczas badania ADOS -2 jest obserwacja zachowań społecznych  i sposobu komunikacji dziecka.  Im osoba diagnozowana jest starsza tym podczas badania jest mniej zabawy a więcej ustrukturyzowanej zgodnie z protokołem ADOS-2 rozmowy.  Z osobami dorosłymi diagnozowanymi w kierunku zaburzeń ze spektrum autyzmu diagnosta przeprowadza głównie rozmowę. Ocenie podlega zarówno to co diagnozowany mówi, jak też to jak się zachowuje podczas badania ADOS-2 czyli m.in. czy utrzymuje kontakt wzrokowy z diagnostą, czy rozpoznaje emocje u siebie i innych, czy stosuje gesty w komunikacji itd. Diagnoza za pomocą ADOS-2 wymaga odpowiedniego przeszkolenia diagnostycznego a badanie w związku z potrzebą wychwycenia wielu szczegółów w zachowaniu i komunikacji w szczególności małych dzieci jest bardzo wymagające. Ocena diagnostyczna powinna nastąpić bezpośrednio po badaniu właśnie ze względu na szczegółowość tej oceny. Dodatkowo badanie może być nagrywane, co zwiększa rzetelność oceny.

Zalety badania ADOS-2

Test ADOS-2 został stworzony na podstawie badań nad zrachowaniami i sposobem komunikacji osób dotkniętych autyzmem. W porównaniu z innymi narzędziami opracowanymi do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym Zespołu Aspergera  badanie ADOS-2 daje jednoznaczną odpowiedz na pytanie czy badany przejawia czy nie przejawia objawy autyzmu i w jakim nasileniu.  Ocenę wystawia wykwalifikowany diagnosta przygotowany do wychwycenia zachowań świadczących o autyzmie. W przypadku kwestionariuszy czy wywiadu diagnoza autyzmu opiera się na obserwacjach rodziców/opiekunów, którzy nie zawsze potrafią wychwycić objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu w zachowaniu ich dzieci.

W wyniku prac nad testem ADOS-2 została opracowana dokładana procedura badania i oceny przeprowadzonego badania .Zabawy pozwalają na przykład zaobserwować czy dziecko bawi się symbolicznie lub czy przejawia powtarzalne zachowania albo wypowiedzi. Obserwacji podlega wiele aspektów zachowania i komunikacji dziecka/dorosłego.  Diagnosta ocenia zaobserwowane zachowania na wyodrębnionych i szczegółowo opisanych pozycjach diagnostycznych, odpowiadając w ten sposób krok po kroku na pytanie „czy i w jakim stopniu podczas badania zaobserwował objawy autyzmu?” .Wynik badania ADOS-2 ujęty jest w formie liczbowej i pozwala określić nasilenie typowych dla zaburzeń autyzmu objawów.  Wynik wskazujący na wysokie nasilenie objawów uzyskiwany jest gdy znaczna część pozycji diagnostycznych zostanie oceniona wysoko czyli w sposób wskazujący na zaobserwowanie trudności w obszarze objętym daną pozycją diagnostyczną. Wynik wskazujący na bark zaburzeń ze spektrum autyzmu lub niskie nasilenie objawów uzyskuje się, gdy w pozycjach diagnostycznych dominują niskie kody, oznaczające brak zachowań charakterystycznych dla objawów autyzmu.

Zastosowanie ADOS-2 do oceny postępów w terapii ?

Badanie testem ADOS-2 stosuje się nie tylko do postawienia diagnozy dla osób podejrzewanych o zaburzenie ze spektrum autyzmu, ale także do oceny postępów poczynionych w procesie terapii.

Rozwój umiejętności nawiązywania kontaktu i relacji oraz  rozumienia i ekspresji emocji następujący w wyniku terapii może zostać uchwycony przez kontrolne badanie ADOS-2.

Historia narzędzia ADOS-2

Test ADOS-2 powstał na bazie dwóch opracowanych w latach 90 XX wieku narzędzi do obserwacji zachowań ze spektrum autyzmu. Pierwsze adaptacje ADOS-2 do polskich warunków miały miejsce w latach 2013-2016. ADOS 2 ze względu na swoją wartość diagnostyczną stał się kluczowym narzędziem w diagnostyce autyzmu u dzieci, młodzieży i dorosłych.

Badanie ADOS-2 wraz z pisemną informacja o wynikach diagnozy.

Czas badania : 50-70 min

Cena:  1200 zł .

 3 elementowy pakiet diagnostyczny pod kątem zaburzeń ze spektrum autyzmu, w tym Zespołu Aspergera:  

Cena: 1550 zł

1. Wywiad rozwojowy- 50 min. .

2. Badanie ustrukturyzowanym protokółem obserwacji ADOS-2 – w zależności od modułu ADOS-2 czas badania waha się od 50-70 min.

3. Pisemna informacja o wynikach badania i psychologicznej, zawierająca informacje o wynikach diagnozy oraz zalecenia.

 W przypadku uzyskania niejednoznacznych wyników w standardowej procedurze diagnostycznej dodatkowo może być przydatny  w diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu ustrukturyzowany wywiad w kierunku autyzmu ADI-R.

Koszt badania ADI-R wynosi 900 zł  lub kwestionariuszem ASRS – koszt to 400 zł.