Zaburzenia Seksualne

Zaburzenia seksualne

Człowiek jest osobą seksualną. Seksualność towarzyszy nam od życia płodowego, dzieciństwa i adolescencji, przez dorosłość po starość. Ambicje, cele, sukcesy, tożsamość – wszystko to wpływa na zaspokojenie potrzeb seksualnych. Przez całe życie uczymy się dwóch najistotniejszych informacji: o nas samych i o świecie zewnętrznym. W teorii psychoanalitycznej zakłada się, że pozytywne doznania są podstawowym budulcem dla emocji i uczuć. W przypadku negatywnych doznań mogą łączyć się z zaburzeniami seksualności.

Czynniki mogące wpłynąć na zaburzenia seksualne

Te same czynniki nie przekładają się na te same zaburzenia u różnych osób. To, co wpływa na jedną osobę, może być zupełnie obojętne dla drugiej i odwrotnie. Od tych różnic zależy występowanie zaburzeń seksualnych lub ich brak.

Problemy z seksem nie zależą tylko od sprawności fizycznej. Czynnikami biologicznymi, mogącymi wiązać się z zaburzeniami seksualnymi, są:

• budowa układu nerwowego
• choroby, np. cukrzyca, udar, nadciśnienie
• stres
• nałogi

Seksualności nie da się oddzielić od psychoseksualności. Do czynników psychicznych zaliczamy:

• relacje z ważnymi osobami (rodzice, środowisko, rówieśnicy)
• doświadczenia w seksualności
• wykształcony obraz ciała
• doświadczenia traumy/trudnych doświadczeń
• temperament
• zaburzenia osobowości
• depresję
• stany lękowe
• stres

Czynniki społeczno-kulturowe (mity i stereotypy) również wpływają na problemy z seksualnością. Znajduje się tutaj:

• poziom edukacji seksualnej (nierzetelna, niezgodna z wiedzą naukową, wpływ religii)
• tabuizowanie seksualności (problem z weryfikacją informacji)
• kultura (w Polsce nie mówi się o seksie i problemach z seksem)
• podwójne standardy płci (stereotypy płci)
• tabu dotyku dziecka (seksualizowanie dotyku rodzica)

Zaburzenia i dysfunkcje seksualne

Opis zaburzeń seksualnych znajdziemy w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 sporządzonej przez WHO. Opisane w niej dysfunkcje seksualne są stałe w czasie lub powtarzają się od co najmniej kilku miesięcy. Wiążą się z przeżywaniem cierpienia/dystresu/dyskomfortu i uniemożliwiają realizację seksualną zgodnie z pragnieniami.

Dysfunkcje popędu/pożądania i podniecenia seksualnego

Obniżony popęd/pożądanie seksualne u kobiet i mężczyzn charakteryzuje się zmniejszeniem zainteresowania tematami seksualnymi i brakiem inicjowania aktywności seksualnej. Częstotliwość ta jest mniejsza od oczekiwanej lub też mniejsza w porównaniu z wcześniejszą, co prowadzi do problemów z seksem.

Dysfunkcja podniecenia u kobiet polega na braku zwilżenia ścian pochwy wraz z nieadekwatnym nabrzmieniem warg sromowych. Może być ogólna (nie dochodzi do zwilżenia we wszystkich okolicznościach) lub sytuacyjna (zwilżenie następuje tylko w pewnych sytuacjach albo gdy stosunek pochwowy nie jest rozważany).

Dysfunkcja erekcyjna uniemożliwia realizację seksualną przez zaniknięcie wzwodu przy próbie podjęcia stosunku seksualnego. Może przyjmować różne formy, w zależności od: pojawiania się wywozu na niewystarczający czas, w nieprzewidzianych sytuacjach lub niewystępowania wcale.

Dysfunkcje orgazmu

Zaburzenia orgazmu u kobiet i mężczyzn polegają na problemach (brakiem lub znacznym opóźnieniem) z orgazmem lub przeżywaniem satysfakcji seksualnej. Mogą występować w dwóch postaciach: orgazm nie był przeżywany nigdy lub zaburzenie rozwinęło się później. Dzieli się na ogólny (występujący we wszystkich sytuacjach i z każdym partnerem/ką) oraz sytuacyjny (masturbacja, z pewnym partnerem/ką, w czasie snu, nie podczas stosunku).

Dysfunkcje ejakulacji

Wczesny wytrysk jest niezdolnością do opóźnienia wytrysku wystarczającego do zadowolenia z seksu czy pieszczot seksualnych. Może występować przed lub natychmiast po rozpoczęciu stosunku (przed lub do 15 sekund po rozpoczęciu stosunku) lub w sytuacji wzwodu niewystarczającego do odbycia stosunku.

Opóźniony wytrysk charakteryzuje się pojawieniem się wytrysku nasienia po bardzo długim czasie od rozpoczęcia aktywności seksualnej (godzina i więcej). Polega na niezdolności do przyspieszenia wytrysku w momencie odbieranym jako zadowolenie z gry miłosnej.

Zaburzenia seksualne związane z bólem

Występują zarówno u kobiet i mężczyzn. Są subiektywnym odczuwaniem bólu w trakcie/przed/po współżyciu. U kobiet polegają na skurczu mięśni okołopochwowych. Ból utrudnia lub nie pozwala na wprowadzenie członka/wibratora/palca do pochwy. U mężczyzn charakteryzują się występowaniem skurczu/bólu w obrębie krocza, prącia, jąder lub w miednicy. W obu przypadkach może towarzyszyć od samego początku inicjacji seksualnych lub rozwinąć się po czasie życia bez problemów z seksem.

Niezgodność płci

Niezgodność płci w adolescencji i dorosłości polega na poczuciu przeżywania siebie jako osoba, której przy urodzeniu została nadana inna płeć przez posiadanie danych narządów płciowych. Poczucie musi utrzymywać się co najmniej od kilku miesięcy. Łączy się z nim: silna niechęć związana z posiadaniem cech płciowych niezgodnych z doświadczaną płcią i silne pragnienie, aby pozbyć się niektórych/wszystkich cech płciowych, aby mieć cechy płciowe doświadczanej płci i być traktowanym/ną jako osoba doświadczanej płci. Transpłciowość nie jest już traktowana jako zaburzenie, a transseksualizm i transwestytyzm o typie podwójnej roli został usunięty z klasyfikacji. Spowodowane jest to niwelowaniem stygmatyzacji osób transpłciowych przy zachowaniu możliwości wsparcia systemu opieki zdrowotnej.

W przypadku dzieci, które dopiero odkrywają swoją seksualność, kryteria niezgodności płci w dzieciństwie są bardziej surowe. Spowodowane jest to trudnością w odróżnieniu transpłciowości z wariantami płci innymi niż cispłciowość (podobne manifestowanie we wczesnym dzieciństwie). Niezgodność płci musi utrzymywać się od dwóch lat, a diagnoza nie może być postawiona przed piątym rokiem życia. Charakteryzuje się silnym pragnieniem, aby być innej płci, połączonym z silną niechęcią do własnej anatomii i preferowaniem zabaw i zajęć typowych dla doświadczanej, a nie przypisanej płci.

Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

Zaburzenia parafilne/parafilie to stały lub nawracający schemat podniecenia seksualnego objawiający się uporczywymi fantazjami, myślami lub zachowaniami seksualnymi. Wiąże się z wykorzystaniem niezwykłych obiektów albo działań. Łączy się z przymusem do podejmowania działań zgodnie z tymi pragnieniami lub doświadczeniem cierpienia.

Zaburzenie ekshibicjonistyczne polegają na demonstrowaniu swoich narządów płciowych lub aktywności seksualnej (masturbacji) osobom obcym. Celem osoby obnażającej się nie jest współżycie seksualne z mimowolnymi obserwatorami. To reakcja lęku/szok na twarzy świadków zdarzenia zwiększa podniecenie ekshibicjonisty.

Zaburzenie wojerystyczne/oglądactwo charakteryzuje się podglądaniem ludzi w trakcie czynności seksualnych lub intymnych (rozbierania się). Towarzyszy temu pobudzenie seksualne i masturbacja. Podglądacz nie ma zamiaru ujawniać swojej obecności i nawiązać kontaktu seksualnego.

Zaburzenie pedofilne to jedno z najbardziej kontrowersyjnych zaburzeń. U pedofilów źródłem podniecenia jest kontakt z dzieckiem lub obraz nagiego ciała dziecka (przed okresem dorastania). Kontakt ten może być zarówno wyobrażony i faktyczny. Zaburzenia pedofilne mogą przybierać formę: masturbowania się, obnażania się i masturbowania przy dziecku, dotykania jego narządów płciowych, zachęcania do bycia dotykanym przez dziecko oraz stosunków seksualnych.

Seksualne zaburzenie sadystyczne charakteryzują się podnieceniem związanym z zadawaniem cierpienia fizycznego lub psychicznego osobie, która nie wyraziła zgody na dane aktywności seksualne. Jeżeli zachowanie nie wiąże się z brakiem zgody innych uczestników (sadomasochizm i fetyszyzm) to nie jest uznawane za zaburzenie.

Zaburzenie frotteurystyczne jest spotykane w zatłoczonych miejscach publicznych (autobusy, metro, tramwaje). Polega na ocieraniu się narządami płciowymi o ciało obcej osoby, która nie wyraziła na to zgody, w celu wywołania podniecenia.

Zaburzenia dewiacyjne uwzględniające samotne zachowania lub zachowania włączające inne osoby za ich zgodą dotyczą osoby, która jest wyraźnie zmartwiona swoim rodzajem pobudzenia seksualnego. Niepokój ten jest wynikiem odrzucenia lub obawy przed odrzuceniem, np. formy pobudzenia seksualnego. Zachowania dewiacyjne mogą pociągać za sobą ryzyko okaleczenia lub śmierci partnera/ki.

Zaburzenia kontroli impulsów

Nie istnieje uzależnienie od seksu. Mamy za to kompulsywne zachowania seksualne, ponieważ głównym elementem zaburzenia jest sam brak kontroli nad impulsami, a nie tło zachowań seksualnych. Polegają one na zaniedbywaniu działań i obowiązków przez angażowanie w powtarzające się czynności seksualne. Stają się one głównym celem życia danej osoby. Zachowania te kontynuowane są pomimo negatywnych konsekwencji (zdrowotnych, pracowniczych, związkowych) i pomimo przeżywania niewielkiej satysfakcji lub nieprzeżywania jej wcale.

Problemy związane z trudnościami życiowymi

Czyli czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia. W tej kategorii znajdują miejsce wszystkie inne możliwe trudności dotyczące sfery seksualnej, które wiążą się jakimś dyskomfortem. Znajdziemy tutaj:

• nieakceptację własnej orientacji seksualnej
• trudności komunikacyjne odnośnie swoich potrzeb
• nieakceptowanie charakterystyki seksualnej

Wsparcie psychoterapeutyczne

Wsparcie psychoterapeutyczne i seksuologiczne jest istotne przy terapii zaburzeń seksualnych. Celem psychoterapii w tym przypadku jest pomoc w zrozumieniu seksualności i wsparcie w rozwiązaniu problemów i frustracji związanych z seksualnością. Dzięki psychoterapii psychodynamicznej możliwa jest korekta przekonań, które zostały nabyte w procesie rozwoju i mają wpływ na zaburzenia seksualne. Ponowne przeżycie trudnych sytuacji i frustracji w relacji terapeutycznej i zrozumienie pozwala na uzyskanie bardziej zrozumiałego obrazu siebie i świata zewnętrznego.

Zapraszamy do naszej poradni, gdzie nasi psychologowie i psychoterapeuci pomogą rozwiązać problemy, z którymi do nas przyjdziesz.

Nasza recepcja czeka na Ciebie pod numerem telefonu:

Tel: 509 813 384

E-mail: gabinety@adiuta.pl

Lokalizacje:

WARSZAWA – URSYNÓW

ul. Migdałowa 10, klatka IV, lok 52, 02-796 Warszawa

WARSZAWA – CENTRUM/OCHOTA

Aleje Jerozolimskie 83 lok 20, 02-001 Warszawa

PRUSZKÓW

ul. Górna 19, 05-800 Pruszków